verkiezing
H et boek dat de Trouw-lezers dit jaar als beste boek kiezen, is Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer. Inderdaad, officieel verschenen op 13 december 2018, maar door heel veel mensen uiteraard pas gelezen – én omarmd – in 2019. Liefst 20 procent van de deelnemende lezers van Trouw zet de roman van Pfeijffer bovenaan zijn lijstje. Niet eerder leverde de verkiezing van Trouws favoriete boek van het jaar zo’n overduidelijke winnaar op. Overigens is dit wel in overeenstemming met het grote verkoopsucces: Pfeijffer verkocht dit jaar meer dan 200.000 exemplaren van zijn toerismeroman.
Sommige lezers vragen zich af waarom ‘Grand Hotel Europa’ buiten alle literaire prijzen is gevallen. Ze vinden het boek ondergewaardeerd. “Groot van inhoud, mooi geschreven en ook nog actueel”, schrijft lezer Karel Janssen. “Verrassend, geëngageerd, vol humor en zelfspot”, vindt Marja Stravers. “Alle registers des schrijvers taalvirtuositeit opengetrokken: genieten”, schrijft Huub Beckers. En Annette van de Heuvel schrijft: “Bombastisch en fraai geschreven, maar ook speels verweven fantasie, liefde en onzekerheid”. De lezers bewonderen bovendien dat Pfeijffer een, in tijden van Airbnb, urgente maatschappelijke boodschap uitdraagt en laat zien hoe Europa kan omgaan met de loden last van het rijke verleden.
De verkiezing van het beste boek ligt helemaal in de handen van de lezers. Zij krijgen geen shortlist voorgelegd en zijn vrij om drie favorieten te kiezen. Met een korte aanbeveling bij ieder boek dient de verkiezing ook als een tiplijst van de ene Trouw-lezer aan de anderen. De topvijf bestaat dit jaar uit boeken die – anders dan in 2018 toen opvallenderwijs Esther Gerritsens ‘De trooster’ won – erg goed verkochten.
Het tweede boek op de lijst is Zwarte schuur van Oek de Jong (zie het interview met De Jong op pagina 34). De schrijver heeft een schare vaste fans: bijna 10 procent van het lezerspanel bracht een stem uit op dit boek over een succesvol beeldend kunstenaar die zijn leven lang achtervolgd wordt door de schuld aan de dood van een vriendinnetje uit zijn jeugd. “Een schitterende roman over de rauwheid van het leven”, vindt Barend van Amerongen. Ook recensenten Rob Schouten, Jaap Goedegebuure en Annemarié van Niekerk noemen ‘Zwarte schuur’ als een van hun ”
favorieten ( zie de lijstjes van de recensenten vanaf blz. 24).
We besloten overigens de lezersstemmen die zijn uitgebracht op Roxane van Iperens ”t Hooge Nest’ niet mee te tellen. Het boek verscheen al vorig jaar november en verscheen – anders dan ‘Grand Hotel Europa’ – ook in 2018 al op de lezerslijstjes. Neemt niet weg dat ”t Hooge Nest’ 10 procent van de stemmen krijgt, en daarmee op de tweede plaats zou zijn geëindigd. “Een waargebeurd verhaal in romanvorm over moed en menselijkheid in oorlogsomstandigheden, indrukwekkend en hoopgevend”, schrijft Irene de Vries-Brinkhorst over dit verhaal van twee Joodse zussen die familie en verzetsmensen hielpen onderduiken in een Gooise villa, het huis waar Van Iperen zelf woont.
De meeste mensen deugen van Rutger Bregman staat op de derde plaats met ruim 6 procent van de stemmen. “Een positief mensbeeld in verwarrende tijden”, schrijft lezeres Hannah Kuipers. René Wubs schrijft: “Over positivisme gesproken, dit boek geeft een andere kijk op de geschiedenis en de mensheid.”
Bregman verweeft inzichten uit de psychologie, geschiedenis en biologie om zijn stelling te ondersteunen dat de mens van nature goed is. Dat blijkt voor de Trouw-lezersschare een aanlokkelijke boodschap. Bregman beschikt over een vlotte pen en de lezer zoeft door het dikke boek heen. De omvang van de boeken lijkt lezers overigens sowieso niet af te schrikken, de eerste drie boeken halen allemaal zo’n 500 pagina’s of meer.
Verrassende titels verschijnen op de vierde en vijfde plaats. Nummer vier is een boek van de Ierse schrijfster Sally Rooney, dat dit jaar in Nederlandse vertaling uitkwam, de liefdesroman Normale mensen. De roman verkocht enkele weken vrij goed, maar verdween al in het voorjaar uit de CPNB-top 60. Nog steeds is 5,6 procent van de lezers vol van Rooney’s boek waarin zij een gevoelige laag weet toe te voegen aan het op zich overbekende gegeven van de liefde tussen de stoere jongen van de klas en het verstoten meisje. “Fascinerend hoe zo’n jonge schrijfster de complexiteit van de liefde zo weergaloos mooi en waarachtig kan beschrijven”, schrijft Ida Boelhouwer
Op de vijfde plaats: Raynor Winns Het zoutpad over een vrouw en haar doodzieke man die na hun faillissement geen andere uitweg meer zien dan het kustpad van Cornwall te gaan lopen. Ricky van Sterkenburg looft het boek “om de beschrijving van de helende kant van de natuur wanneer je op de bodem van je bestaan zit. Indrukwekkend, liefdevol.” Dit menselijke memoir werd nooit een bestseller, maar verkoopt al een jaar redelijk gestaag.
Titels die net buiten de boot vallen, zijn het veelgenoemde ‘Liefde, als dat het is’ van Marijke Schermer (zie pagina 19), ‘Grote verwachtingen’ van Geert Mak, ‘Otmars zonen’ van Peter Buwalda, ‘Klein Engeland’ van Jonathan Coe en ‘Vallen is als vliegen’ van Manon Uphoff. ”
Ilja Leonard Pfeijffer
Grand Hotel Europa
Arbeiderspers
Rutger Bregman
De meeste mensen deugen
de Correspondent
Oek de Jong
Zwarte schuur
Atlas Contact
Raynor Winn
Het zoutpad
Balans
Sally Rooney Normale mensen
Ambo Anthos
—
Boekenlijst
-Patricia de Martelaere van Marja Pruis (Als je weg bent)
Boeken Patricia gaan over verlangen en dood, loslaten en relativeren.
Het verlangen naar ontroostbaarheid.
– Laura Starink Duitse wortels
– Frissen, Paul ( hoogleraar, Bestuurskunde Tilburg). De fatale staat. Als er geen oplossing is, is er geen probleem. Aanvaarden van de tragiek.
Q- De verlichting als kraamkamer
De Verlichting 1680 – 1650 Jaknik Veenbaas
Oorlog en terpentijn Stefan Hertmans. over de grote oorlog
De beslissing Britta Bohler Dilemma Tomas Mann
Connectie van der Meer Het smalle pad van de liefde
Ad Verbruggen Staat van verwarring
Lieve Joris Op de vlucht van de draak
Russell Shortow Amsterdam
Douwe Draaisma Over dromen
Regnerus Het lam
Anne Kramer kwikzilver
Cees Nooteboom Avenue
De schok van val? Filer
Ver van de boom Soleman, Andrew
Hoe ouders staan tov hun kinderen de wond is de plaats waar het licht in je komt uitspraak Iraans schrijver.
Biografie Hermans
De duimsprong Miek Swambornm
Van dode mensen win je niet Laurens ?
Rob Bijlsma vogelkenner Planken Wambuis
Enthoven (psychologe) over keuzes. Over dilemma’s interviews met diverse personen. Bewogen keuzes.
Bert Keizer Tumult bij de uitgang.
Dirk van Del over Philips
An Neskens. The making ofu
Interessant boek over hoe omgaan met diversiteit. Hoe ga je daarmee om?
Malin Malouf ontheemden
De universiteit van het leven Rob Riemen
Spruyt Een dag om aan de balk te spijkeren
Discipline huyer arts filosoof
Boeken Tjechov. Brilletje van Tjechov
goldscmidt. Vis in bad. Over schaamte versus vertrouwen.
De Swaan, Abram. Compartimenten van vernietiging
De banaliteit van het kwaad. Over de genocide.
Filosofie van de waanzin. Wouter Kuster. Interessant boek
Peter Paul Verbeek Op de vleugels van Icarus
Breukers een zoon van Limburg
Boudewijn van Houten. Tegengif
Roth. Tommy Wieringa met….Vlucht zonder einde.
Lieve Joris. Op de vleugels van de draak
Schipper Confucius de gesprekken
Petra CouvPastanak. De zaak Zjivago. couve.
Karin Anema. Vandaag koop ik alle kleuren. Over een schyzofrene man. Zeer van belang voor de hermeneutiek als illustratie…beeldcommunicatie.
Margriet Oostveen. Nederland op zoek naar zichzelfokk
Reumer
De mens in crisis. Literatuur in de geneeskunde
Joke Hermsen. Kairos…..zonder utopie geen nieuw begin…hoe gaan we handelen..
Vrije jongens Boek over oa de handel …. De Hanzen. Rooijendijk
Jannetje Koelewijn.
Stapel en Dautzenberg. De fictiefabriek. Het verschil tussen fictie, werkelijkheid en waarheid.
Kader Abdulah de papegaai vloog over de IJssel
Benjamin Kaplan. Ontvoering over een microstudie van protestantskind wordt ontvoerd.
Empathie romankrzanic
.
Marbe ….. Roman smeergeld. vrijheid in Nederland.
Ik kom terug Adriaan van Dis
Huff boek van de doden Over een dertiger die keuzes moet maken.O
Zeer helder licht AKO genomineerd Copernicus schrijver is Wessel guesinklo
Ook geschreven de opdracht
Ellen de Bruin Vergaderen
Water. René ten Bosch
Gerritsen over begrippen zoals samenleving, etc.
Hans Achterhuis. vreedzaam vechten
Kinderen van Breznjev valiunina
Hans Boland Poekin. De zachte held
Dirk de Wachter Liefde
Hoe moeten we als mens leven
Laat het zijn. Kwetsbaar zijn mag is de liefde…..
De illusie van maakbaarheid.
Ook boek. Borderline times
Jan Arends. Leven en werk
Harpij. Ryst ( de vries). Magisch realistisch. Een kleine geschiedenis van het paradijs.
Jan. Bor Essay over Mondriaan
Ellenbroek. Planetenjagers
Hendrickje Spoor. Non-fictie over vader. Schrijft aantal romans. Vader en dochter.
Plantaardig Wouter Oudemans filosoof. Interessant verhaal over deplaats an de mens in de wereld van planten, bomen en de mens.
Willem Ottenspeer tweede biografie over W Hermans
Andreas Oosthoek. Het relaas van Salle
Tjietske Jansen. Proza poëzie (therapeutisch)Voor altijd te laat
Schnitzler het digitale tijdperk
De onderwaterzwemmer. Thomasse. Over afscheid verlies, het drama van de schrijver.
Goudsblom. Vuur en beschaving. Socioloog
Alex Boogers Alleen met de goden
Mijndert Vennema Goed fout politicoloog.
Dertig dagen Annelies Verbeek Indrukwekkend boek volgens Brands
Johan van de Gronden. filosoof. Nieuwe Wildernis. Kant verlangen naar de wildernis is de basis van onze moraliteit.
Relateert Tao daarbij…… Landschap en moraal hangt samen. Diversiteit.
Philip Snijder. Volcontinue
Lizzy van Leeuwen hanenbalken
Connie Palmen. Jij zegt het. Gebruikt. het beeld van Judas de verrader ( vol Lucifer). Relatie met Ted Hughes
Oek de Jong en Jaap Goedegeburen. Over Frans Kellendonk
Paul Verhaeghe. Autoriteit
Malva. Hagar Peeters
Vuistje het rijbewijs van….
Cinderella. Bijnens Over moeder die in de prostitutie werkt.
Fansi’ S leven Tessa Leuwsha
Biografie Renate Dorresteijn.
Andreas Burnier Lockhorn metselaar van de wereld
De Messias. Den Akker over de vooroordelen in de wetenschap en de diverse belangen.
Judas Amos Oz
Hans Achterhuis. Erfenis zonder testament. Over de tien geboden….
Een beestachtige geschiedenis van de filosofie.
Jan Siebelink. Margje
Annejet van de Zijl. De Amerikaanse prinses
Joke van Leeuwen over reizen de onervarener
Homerus Ilias vertaald door..Imme Dros
Tommy Wieringa. Honoraire Kozak
- schippers. Niet verder vertellen. Goed boek over de moeder van Schippers.
Inez van Dullemen. De twee rivieren.
Zoektocht naar het paradijs. arita baayens. Identiteit bestaat niet…….
Nanna Tepper biografie door Nick ter wal
Het laatste testament van Frans kellendonk. Arie Storm roman
Paul Frissen. De geheimen. Ook geschreven: De fatale ………
De toename van protocollering. Je kunt niet zonder geheimen.
Hans Achterhuis. Over de tien geboden Erfenis zonder testament
Erno Eskens. Een beestachtige geschiedenis van de filosofie
Het naderen van de brug. Roel bentz van de berg
Buruma Hun beloofde land. Over assimilatie geschiedenis
Arnold Grünberg. Moedervlekken
Dangre Jannick. De idioot en de tederheid
Thomas Verbogt. Als de winter voorbij is
Eerder boek over vriendschap meer autobiografisch
Margriet de Moor Van vogels en mensen
De meisjes Emma Cline debuutroman jonge vrouw uit Californië
Berghe Hofstede over de herbeleving van het lichaam, lichaam en geest
De herontdekking van het lichaam.
Frank Witzel Rote Armee Fraction
Cees Noteboom monniksrob – poëzie
Boek 533
Meervoudig aanwezig. Perquin. Aardige dichtbundel.
Billy en Sep. Ivo Victoria
Gasthuiskerk info:
Theo Maas vertelt over zuid Afrika
Geschiedenis van Afrika , waarbij Gordon, schrijver uit Doesburg beschreven door Herman Staring.
Marja Pruis. Genoeg nu over mezelf
Sien Volders Noord over een goudstadje in Noord Canada mogelijk interssant boek debuut roman
Joost de Vries Oude Meesters jonge man gefascineerd door litt.
Nicotine boek Amerikaans schrijfster…interessant
Frey. Over Griekse mythologie
Esther Gerritsen De Trooster. Over Kloosterleven
Mensje van Keulen Neerslag van een huwelijk
Debuutroman Jolanda cd Haar
Interessant boek Beminnen van filosofe Marij Huier
Fabias zoekend naar orde debuut roman
Peter Verhelst. Voor het vergeten
Boek over Musch erg goed met Adri
Dautzenberg ik bestaat uit twee letters
Lieve Joris. Terug naar Neerpelt …..verhaal over een familiegeschiedenis, drama van broer die verslaafd werd
Marende de Moor Foon
Annet Mooij. Biografie Gisele
OnOrthodox Deborah feldman
Jaap Robben. Zomervacht…….verhaal over zwakzinnigen
Arnold Grünberg Goede mannen……..
Daan Ryst. De nadagen
Q
Verbijsterend meesterschap
Een goed jaar na haar verrassende Conversations with Friends komt de jonge Ierse Sally Rooney (1991) met een tweede roman. Normal People is nog beter dan haar veelgeprezen debuut.
Heimat….Amerikaanse , die over haar vaderland schrijft
Zwart en wit.
Paul Verhaeghe
De intieme verhouding met je eigen lichaam……
Maatschappij, biologie en cultuur
Vervreemding van ons lichaam
Nieuwe vervreemding door de beelden
Chronische vormen van stress, diabetis, etc.
Bewustzijn is van belang. Bedreiging van de psychosociale omgeving……
De relatie tussen fysische en psychische zaken zijn los, maar niet bewust.
Intimiteit is tonen van kwetsbaarheid
Arno Geiger
Andras Forgag de akte van mijn moeder
M de Jong
Onder dak……Elisabeth van nimwegen. Over iemand die zich onttrekt ah leven, uitstapt, etc…
Geert mak
Beschrijvingen zo invoelend
Tijdsbeeld zo goed weergegeven